Trong đầu thập niên 1890, diễn ra hai hội nghị tạo ra sự cần thiết về liên bang hóa và thiết lập khuôn khổ cho việc này. Một hội nghị phi chính thức với sự tham dự của các đại biểu chính thức đến từ các thuộc địa Australasia được tổ chức vào năm 1890. Hội nghị này dẫn đến Hội nghị Quốc gia Australasia tại Sydney vào năm 1891. New Zealand có đại biểu tại cả hai hội nghị, song các đại biểu của họ biểu thị không muốn gia nhập Liên bang khi nó hình thành, song có thể quan tâm đến điều đó vào sau này.

Hội nghị 1890

Hội nghị 1890 được tổ chức theo sự xúc tiến của Parkes. Giải thích về việc kêu gọi hội nghị 1890 thường bắt đầu với việc Thống đốc New South Wales là Robert Wynn Carrington chọc tức Parkes có tuổi trong một tiệc trưa vào ngày 15 tháng 6 năm 1889. Theo tường thuật thì Parkes khoe rằng ông "có thể liên minh các thuộc địa này trong 12 tháng". Carrington vặn lại "Vậy thì sao ông không làm vậy? Nó sẽ là một kết thúc vinh quanh cho cuộc đời của ông."[1] Ngày hôm sau, Parkes viết thư cho Thủ tướng Victoria là Duncan Gillies, đề xuất tăng tốc quá trình liên bang hóa. Phản ứng của Gillies là lạnh nhạt đúng như dự đoán. Đến tháng 10, Parkes đi về phía bắc đến Brisbane và họp với Griffith và Thủ tướng Queensland Thomas McIlwraith. Trên đường trở lại, ông dừng chân ở ngay phía nam biên giới thuộc địa, và thực hiện Phát biểu Tenterfield lịch sử vào ngày 24 tháng 10 năm 1889, nói rằng đã đến lúc các thuộc địa cân nhắc về liên bang hóa Úc.

Qua nửa cuối năm 1889, các thủ tướng và thống đốc giao thiệp và đồng ý về một cuộc họp phi chính thức. Các thành viên gồm có: New South Wales, Parkes (thủ tướng) và William McMillan (Bộ trưởng Ngân khố Thuộc địa); Victoria, Duncan Gillies (Thủ tướng) và Alfred Deakin (Bí thư trưởng); Queensland, Samuel Griffith (Lãnh đạo đối lập) và John Murtagh Macrossan (Bộ trưởng Thuộc địa); Nam Úc, John Cockburn (Thủ tướng) và Thomas Playford (Lãnh đạo đối lập); Tasmania, Andrew Inglis Clark (Tổng kiểm soát trưởng) và Stafford Bird (Bộ trưởng Ngân khố); Tây Úc, James George Lee Steere (Chủ tịch Hạ viện); New Zealand, William Russell (Bộ trưởng thuộc địa) và John Hall.

Khi hội nghị được tiến hành tại Nghị viện Victoria tại Melbourne vào ngày 6 tháng 2, các đại biểu phải đương đầu với nhiệt độ mùa hé rất cao là 39,7 °C (103,5 °F) trong bóng râm. Hội nghị thảo luận về việc thời gian đã chín muồi chưa để tiến hành liên bang hóa. Trong khi một số đại biểu đồng ý, thì một số thuộc địa nhỏ không nhiệt tình. Thomas Playford từ Nam Úc biểu thị các rào cản như vấn đề thuế quan và thiếu ủng hộ đại chúng. Tương tự, James Lee Steere từ Tây Úc và các đại biểu New Zealand phát biểu rằng có ít ủng hộ đối với liên bang hóa tại thuộc địa tương ứng của họ.

Một vấn đề căn bản tại Đại hội này là làm thể nào để cấu trúc liên bang theo truyền thống chính phủ Westminster. Đạo luật Bắc Mỹ thuộc Anh (1867) liên minh các tỉnh của Canada tạo một hình mẫu liên quan đến quan hệ giữa liên bang và vương thất. Tuy nhiên, có ít nhiệt tình đối với chế độ tập quyền của Hiến pháp Canada, đặc biệt là từ các thuộc địa nhỏ hơn. Sau hội nghị 1890, mô hình liên bang Canada không còn được nhìn nhận là phù hợp với tình hình Úc.[2]

Mặc dù Hiến pháp Liên bang Thụy Sĩ là một thí dụ khác, song các đại biểu nhìn nhận Hiến pháp Hoa Kỳ là một mô hình chủ yếu khác của liên bang trong thế giới Anh ngữ. Theo đó, chính phủ liên bang chỉ được trao một số quyền lực, và phần lớn các sự vụ nằm trong thẩm quyền lập pháp của các bang. Nó cũng quy định rằng các bang có số đại biểu bằng nhau trong Thượng nghị viện, còn số đại biểu trong Hạ nghị viện thì phản ánh phân bố dân số toàn quốc. Andrew Inglis Clark là một người tán phục thể chế liên bang Hoa Kỳ, ông đưa Hiến pháp Hoa Kỳ như một thí dụ về bảo vệ quyền lợi của các bang. Ông trình bày nó như một sự thay thế cho mô hình Canada, cho rằng Canada là "một thí dụ về hợp nhất thay vì liên bang hóa."[3] Sự giới thiệu của Deakin về The American Commonwealth của James Bryce cũng có tác động sâu rộng.[4]

Hội nghị tại Melbourne kết thúc với một thỏa thuận của các đại biểu rằng thời điểm liên bang hóa đã đến.

Dự thảo hiến pháp của Clark

Andrew Inglis Clark suy nghĩ về hiến pháp phù hợp cho Úc, đến tháng 5 năm 1890, ông đến Luân Đôn để tiến hành chống án nhân danh Chính phủ Tasmania trước Xu mật viện. Trong chuyến đi này, ông bắt đầu viết một dự thảo hiến pháp, lấy các điều khoản chính của Đạo luật Bắc Mỹ thuộc Anh và các bổ sung cho đến năm 1890, Hiến pháp Hoa Kỳ, Đạo luật Hội đồng Liên bang Úc, và hiến pháp các thuộc địa Úc khác nhau. Clark trở về từ Luân Đôn theo đường Boston, Massachusetts, tại đây ông tổ chức các cuộc thảo luận về dự thảo của mình với Oliver Wendell Holmes, Jr., và Moncure Conway cùng những người khác.

Dự thảo của Clark giới thiệu các thuật ngữ và hình thức mà sau đó được thông qua:

• Liên bang Úc được mô tả là Thịnh vượng chung Úc
• Có ba nhánh riêng biệt và bình đẳng - Nghị viện, tổ chức hành pháp, và bộ máy tư pháp.
• Nghị viện gồm có một Chúng nghị viện và một Tham nghị viện
• Quy định phân chia quyền lực giữa các chính phủ liên bang và các bang.

Khi trở về Hobart vào đầu tháng 11 năm 1890, với hỗ trợ kỹ thuật của W. O. Wise, Clark hoàn thành bản cuối cùng của dự thảo hiến pháp và có một số bản sao.[5] Trong tháng 2 năm 1891, Inglis Clark truyền các bản sao dự thảo cho Parkes, Barton và có thể là cả Playford.[6] Dự thảo này luôn được nhìn nhận là một tài liệu công việc riêng tư, và chưa từng được công bố.[7]

Tầm quan trọng của Dự thảo hiến pháp 1891 được John La Nauze công nhận khi ông thẳng thắn tuyên bố rằng "Dự thảo năm 1891 là Hiến pháp năm 1900, không phải cha hay ông."[8] Thật vậy, 86 điều khoản (trong số 128) của Hiến pháp Úc có thể nhận thấy trong dự thảo của Clark.[9]

Hội nghị 1891

Quốc hội được đề xuất tại Hội nghị năm 1891 theo mô hình Quốc hội Mỹ, theo đó Hạ viện được bầu từ các khu vực dựa trên cơ sở dân số, trong khi tại Thượng viện các khu vực có đại diện như nhau. Mô hình Hoa Kỳ này được kết hợp với hệ thống Westminster bằng việc Thủ tướng và các bộ trưởng khác sẽ được đại diện của Quân chủ Anh bổ nhiệm từ thành viên của chính đảng nằm một đa số trong hạ viện.

Tại Hội nghị Sydney, Griffith nhận thức rõ vấn đề lớn nhất: cấu trúc quan hệ giữa hạ viện và thượng viện trong Quốc hội Liên bang. Phân chia quan điểm tập trung vào luận điểm của Alfred Deakin rằng hạ viện cần phải là tối cao, đối lập với quan điểm của Barton, John Cockburn và những người khác rằng một Thượng viện mạnh với quyền lực ngang hàng là cần thiết. Bản thân Griffith giới thiệu học thuyết chính phủ trách nhiệm nên được bỏ ngỏ, hoặc sửa đối căn bản để phù hợp với cấu trúc liên bang.

Trong những ngày cuối tuần Phục sinh năm 1891, Griffith sửa dự thảo của Clark trên du thuyền của chính phủ Queensland Lucinda. (Clark không hiện diện. Ông bị cúm tại Sydney). Dự thảo hiến pháp của Griffith được trình lên các nghị viện thuộc địa song nó mất hiệu lực tại New South Wales, sau đó các thuộc địa khác không sẵn sàng tiếp tục.